Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2016

Ευρωπαϊκή κρίση;

Αντιλαμβάνομαι και εν μέρει συμμερίζομαι την απογοήτευση συμπολιτών μου περί αδυναμίας της ΕΕ να χαράξει και κυρίως να υλοποιήσει κοινή μεταναστευτική πολιτική. Ο δημόσιος διάλογος, όμως, όπως εξελίσσεται τα τελευταία 24ωρα τόσο στα παραδοσιακά ΜΜΕ, όσο και στα κοινωνικά δίκτυα, παραβλέπει βολικά ορισμένες φορές, τις περισσότερες επικινδύνως, θα μου επιτρέψετε, συγκεκριμένα δεδομένα της ευρωπαϊκής πραγματικότητας, ενώ η πλειοψηφια των ατόμων/ομάδων που μετέχει σ' αυτόν φαίνεται να αγνοεί τραγικά το πώς λειτουργεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Και για να γίνω πιο σαφής, όσο πιο απλουστευμένα γίνεται:

- Στην ΕΕ δεν υπάρχει κοινή εξωτερική πολιτική, κοινή πολιτική άμυνας ή κοινή πολιτική ασφάλειας. Δεν είναι -ακόμα- πολιτική ένωση. Μην μας διαφεύγει. Εάν κάτι έχει αναδείξει η οικονομική κρίση και το μεταναστευτικό/προσφυγικό ζήτημα συνολικά, είναι πόσο απαραίτητη είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών εκείνων που θα οδηγήσουν στην ομοσπονδοποίηση επιτέλους της Ε.Ε. Η εμβάθυνση είναι πιο αναγκαία από την διεύρυνση στην παρούσα φάση. Και προς θεού για να μην παρεξηγηθώ, το ένα δεν αναιρεί το άλλο. Όμως, έχω την αίσθηση κι έχει ανοίξει η εν λόγω συζήτηση εντόνως στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, πλην της δικής μας -τυχαίο; Δεν νομίζω-  ότι πλέον το βάρος των όποιων κινήσεων πρέπει να δοθεί στην πρώτη επειγόντως, ώστε και η δεύτερη να προχωρήσει σωστά.


- Κοινή ευρωπαϊκή πολιτική, δεσμευτική για τους 28 είναι δύσκολο να υπάρξει όσες Σύνοδοι Κορυφής κι αν γίνουν, κυρίως λόγω έλλειψης κοινοτικού κεκτημένου επί συγκεκριμένων πολιτικών αποφάσεων. Αυτό δεν είναι αμελητέο, ούτε απλή υπόθεση 2 ημερών 3-4 ηγετών σε μια κλειστή συνάντηση όπως πολλοί ανεύθυνα/αλόγιστα υπαινίσσονται τις τελευταίες βδομάδες. Η Ε.Ε. λειτουργεί με συμμαχίες, μπλοκα χωρών, συμφωνίες κι όχι από 1-2 κράτη. Πόσο δε μάλλον όταν μέχρι στιγμής η δυναμική είναι υπέρ λιγότερης κι όχι περισσότερης Ευρώπης. Ο δεξιός ευρωσκεπτικισμός αγκαζέ με τον αριστερό αντιευρωπαϊσμό σαρώνει. Μην το αγνοούμε και κυρίως μην το αναλύουμε τόσο επιδερμικά ως τάχα σημείο των καιρών και αναπόφευκτη κατάληξη της λιτότητας και των οικονομικών προβλημάτων της ευρωζώνης.



Ποτέ τα κοινωνικά φαινόμενα που εδράζονται στον εθνικισμό και τον απομονωτισμό, δεν είναι μονοδιάστατα ή χρονικά στάσιμα. Τόσο ο ευρωσκεπτικισμος, όσο και ο αντιευρωπαϊσμός εξελίσσονται χρόνια τώρα και υπάρχουν διάφορα πεδία, πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά στα οποία ευδοκιμούν. Παρτε για παράδειγμα το AfD στη Γερμανία. Μην αρκειστε μόνο σε Πολωνία, Ουγγαρία και Γαλλία με τα γνωστά ακροδεξιά κόμματα και τους σχηματισμούς της πατριωτικής, ριζοσπαστικής δεξιάς. Δείτε πέρα από τα προφανή/γνωστά.


Δεν αρκούν οι κοινές διατυπώσεις δηλαδή, άτυπων κιόλας Συνόδων Κορυφής στην παρόν ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Χρειάζονται αποφάσεις με κατάληξη έστω ένα κοινό γραπτό κείμενο/ανακοινωθέν, να βάλουν όλοι νερό στο κρασί τους και το κυριότερο να αποσαφηνίσουν ποσοτικοποιημενα το μέγεθος της μεταναστευτικής κρίσης, τι θα δώσει ακριβώς ο καθένας τους και με ποιον χρονικό ορίζοντα. Διαφορετικά πάλι θα παραμένουμε στα των άτυπων ή έκτακτων Συνόδων χωρίς κανένα απτό αποτέλεσμα.


- Ακόμα κι αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η πλειονότητα των ευρωβουλευτών ταχθούν υπέρ της αναζήτησης και εφαρμογής κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής στο μεταναστευτικό-προσφυγικό, που υποψιν επηρεάζουν ελάχιστα τις εξελίξεις -γνωστό τοις πασι- επείγει η ομαλοποίηση της κατάστασης, αν όχι η ειρήνευση στη Συρία, η αλλαγή πολιτικής στην Τουρκία ώστε να περιοριστεί το κύμα εισόδου προσφύγων και μεταναστών από αυτήν στην Ε.Ε. μέσω Ελλάδας. Μην τρέφουμε αυταπάτες ότι επειδή οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι διαφωνούν, γι' αυτό τάχα δεν λύνεται το πρόβλημα. Δεν μιλάμε για κουτιά με κονσέρβες, αλλά για ανθρώπινες ζωές, πόλεμο και απελπισία. Το μεταναστευτικό-προσφυγικό δεν είναι μόνο ζήτημα πολιτικής χωροταξίας, αλλά και οικονομικής και πολιτικής διευθέτησης. Το δε τελευταίο για όσους γνωρίζουν τα περί συριακού παζλ είναι το πιο δύσκολο, αλλά όχι και ακατόρθωτο.


- Το ζήτημα δεν είναι ποιος θα γίνει γκαραζ ή αποθήκη ανθρωπίνων ψυχών, εμείς ή συνολικά η Ε.Ε. που ακούω τελευταία. Δεν λύνουν τίποτε οι εθνικιστικές κορώνες, ούτε αρκούν μόνον οι περιοριστικές πολιτικές, οι οποίες απλά μεταθέτουν το πρόβλημα χρονικά και γεωγραφικά. Μην γελιόμαστε. Πρέπει επιτέλους η ΕΕ να πάρει θέση. Το δόγμα, ΕΜΕΙΣ το χρυσό κλουβί, που προτείνουν κυρίως δεξιοί ευρωπαϊκοί κύκλοι, ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ, που "δεν βαριέσαι μωρέ αδερφέ περνούν το δικό τους Μεσαίωνα, θα την βρουν την άκρη κάποια στιγμή", πέραν από επιπόλαιο, είναι και παντελώς ανεδαφικό εκ των πραγμάτων πλέον. Τα φοβικά σύνδρομα με διαθέσεις απομονωτισμού, ποτέ δεν ώθησαν ούτε την οικονομία, αλλά ούτε την κοινωνία μπροστά, σημειώτεον.


Είμαστε μπροστά σε σκληρά διλήμματα δηλώνουν πολλοί. Όχι κύριοι και κυρίες, είμαστε μπροστά σε ουσιώδεις αποφάσεις που έπρεπε να 'χουμε πάρει καιρό, με ή χωρίς την οικονομική κρίση, με ή χωρίς το μεταναστευτικό-προσφυγικό. Η Ε.Ε. πρέπει να προχωρήσει κι όχι απλά να προστατέψει όπως τονίζουν οι μισοί ή να προστατευθεί όπως υποστηρίζουν οι υπόλοιποι. Σε τελική ανάλυση το θέμα δεν είναι η Συρία ή η Τουρκία τόσο, όσο τι Ευρώπη θέλουμε στη διεθνή σκακιέρα. Προσωπικά έχω απαντήσει στο ερώτημα: μια δυναμική, δημοκρατική, φιλελεύθερη, προοδευτική ομοσπονδία που θα οδηγεί τις οικονομικές και πολιτισμικές εξελίξεις. Όσο η Ε.Ε. με ανησυχεί ή απογοητεύει, τόσο περισσότερο πείθομαι ότι όσοι πιστεύουμε στο όραμα μιας πραγματικά ενωμένης Ευρώπης, είμαστε υποχρεωμένοι να χαράξουμε την τακτική και τη στρατηγική μας χωρίς να εγκαταλείψουμε ούτε ρούπι το στόχο. Οι αφορισμοί οδηγούν σε επικίνδυνα μονοπάτια. Η αναμέτρηση με την πραγματικότητα δεν πρέπει να μας τρομάζει, αλλά να τροφοδοτεί τον ρεαλισμό και την αντιληπτική μας ικανότητα. Αλλιώς, πάμε σε άλλες περιπέτειες, που ούτε καν διανοείστε. 


4 σχόλια:

  1. Οι οραματιστές της ΕΕ την είχαν ονειρευτεί να εδράζεται στέρεα, κατακτώντας με τη σειρά 3 επίπεδα. Νομισματική ένωση-Οικονομική ένωση (με κεντρικό ομοσπονδιακό υπουργό οικουμενικών)-Πολιτική ένωση. Ειλικρινά όσο κι αν προσπαθώ αδυνατώ να καταλάβω πως θα περάσουμε στο δεύτερο. Κι όσο περνά ο καιρός μου φαίνεται πιθανότερο πως θα χαθεί και το πρώτο.

    Ίσως δεν φθάνει η διάθεση των λαών ώστε να "μπαζώσει" το χάσμα των εθνών.

    Εξαιρετικό το άρθρο σας (ως συνήθως)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ευχαριστώ για το θετικο σας σχόλιο. Δεν εχω παρά να συμφωνησω με την αναλυση που κάνετε ως προς την δομή της ΕΕ απο τους οραματιστές της. Οντως αυτό ηταν το πλάνο, ακριβως όπως το περιγράφετε. Κατανοώ την απαισιοδοξία κι οι συνθήκες επί τους παρόντος τουλάχιστον δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια για θετικές σκέψεις. Αυτό ειναι το σίγουρο. Υπάρχει όμως ενας παράγοντας θα μου επιτρέψετε που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε και αφήνει μια χαραμάδα θετικής πρόβλεψης: η πραγματικοτητα με μια οικονομάι σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης. Κοινώς, αν βουλιάξει ένας , πάει ντόμινο πια. Το χρονικο διάστημα που τα έθνη κράτη ευημερουσα σαν κουκίδες με τους γυρω τους σε χαος, εχει παρέλθει. Με λιγα λογια και για να το πω εκλαϊκευμένα: "θα πρεπει να ειναι πολυ χαζοι να βουλιαξουν το καράβι της ΕΕ ή της ΟΝΕ, γιατι πολύ απλά όλοι επωφελουνται αρκετά κιόλας απο αυτό". Θα αναγκαστούν δηλαδη να τα βρουν καποια στιγμή αναγκαστικά λόγω συνθηκών που δεν θα αφήνουν περιθώρια δευτερης, τρίτης σκέψης. ήδη υπάρχει σε ευρύτερο επίπεδο η συζήτηση οτι ξαναμπαίνουμε μαλλον παγκοσμίως σε ύφεση τυπου 2008. Κανείς δεν το θέλει και κανεις δεν ξερει ακομα πως να το διαχειριστεί. Η κρίση χρέους στην ΕΕ, ο αποπληθωρισμός ειναι θέματα που δεν θα περιμένουν στη γωνία μέχρι να λήξουν οι εθνικισμοι. Θα ξαναβρεθούν στο επίκεντρο και τοτε θα τεθουν επι ταπητος σκληρα διλημματα. Ειναι μια διαδικασια που θα παρει χρόνο, όχι όμως τοσο χρόνο όσο ορισμένοι θεωρουν οτι διαθέτουν. Επί την ευκαιρια θα πρότεινα ενα άρθρο ->http://www.theguardian.com/commentisfree/2016/feb/27/europes-growing-tensions-show-us-exactly-why-we-need-eu?CMP=share_btn_tw

    Στο μόνο που κάπως διαφωνώ μαζί σας, ειναι για το χάσμα εθνών. Θεωρώ οτι αυτο που βιώνουμε αυτη τη στιγμή είναι συγκρουση δυο πολιτικων κι οχι τοσο χασμα εθνών. Οπως υπάρχουν ευθυνοφοβοι και εθνικιστές στις χωρες του ανατολικου μπλοκ, το ίδιο και στην Ελλάδα, την Γερμανια κι αλλου. Ο ευρωσκεπτικισμος κι ο αντιευρωπαϊσμός εχουν ριζες τοσο στην αριστερα όσο και στη δεξια ανεξαρτητως εθνών. Αυτο που συμβαινει ειναι μια δομικη κριση πολιτικης ταυτοτητας της ΕΕ. Κι ειναι ιδιαιτερως σοβαρο. Εξου και οι χτεσινές και οι σημερινες δηλώσεις Σοιμπλε περι κρίσης στην ΕΕ πολιτικου χαρακτηρα.

    Σε καθε περιπτωση οι εθνικες ιδιαιτερότητες παίζουν ρόλο, αλλα οχι τον καταλυτικο. Η πολιτικη και η οικονομική ανάγνωση ειναι που διαδραματίζουν τον καθοριστικο παράγοντα στη λήψη αποφάσεων. Κι εκεί έρχεται η διάθεση των λαών που τοσο σωστά επισημαίνετε. Πού θέλουμε να παει το καράβι της ΕΕ οι λαοί της ΕΕ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλησπέρα κ. Παυλακούδη

    αρχικά να δηλώσω την ικανοποίηση μου από την ανάγνωση των άρθρων σας αλλά και για την πληρότητα της απάντησης σας.

    Όταν λέω "Εθνος" έχω στο νου ένα σύνολο ανθρώπων µε κοινή ιστορική, γλωσσική, θρησκευτική και τελικά πολιτιστική καταγωγή.

    Πρόσφατα είδα την ταινία "Ο Λαβύρινθος της Σιωπής". Μου προξένησε εντύπωση το γεγονός ότι η κοινωνία της Φρανκφούρτης του 1958 είχε ήδη ξεχάσει το ναζιστικό παρελθόν της και θεωρούσε πως οι κατηγορίες για εγκληματικές ενέργειες ορισμένων μελών της ήσαν "σχεδόν" προϊόν αντεθνικής προπαγάνδας. Σκεφτείτε πως το είχαν προσπεράσει ήδη το 1958, πόσο μάλλον σήμερα. Αντίθετα η συντριπτική πλειοψηφία των δικών μας ομοεθνών θεωρεί (ίσως δίκαια) πως τους χρωστάνε οικονομική αποκατάσταση ακριβώς λόγω της κατοχικης 5ετίας. Πόσο εύκολο είναι να γεφυρωθεί αυτό?

    Υπάρχει απόσταση να διανυθεί, αφού πρωτύτερα βέβαια ενημερωθούμε και συμφωνήσουμε ως λαός ότι το επιθυμούμε. Απαιτείται αν όχι ξαναγράψιμο της ιστορίας σίγουρα αλλαγή στον τρόπο που προσλαμβάνουμε και επεξεργαζόμαστε τα προβλήματα. Κατά τη γνώμη μου απαιτείται τελικά ριζική αλλαγή στην παιδεία. Από το νηπιαγωγείο και το δημοτικό όμως, όχι στην τριτοβάθμια και το νόμο Διαμαντοπούλου όπου στοχεύουν οι τάχα προοδευτικοί Φίλης κ Σια (αλλά και οι πριν απ΄αυτούς).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλησπέρα και καλό μήνα να έχουμε.
    Ευχαριστώ ιδιαίτερα που μπήκατε στον κόπο να διαβάσετε τους προβληματισμούς/αναρτήσεις μου. Το εκτιμώ πολύ.
    Ο κινηματογράφος πέρα της ακαδημαϊκής μου ενασχόλησης, αποτελεί μεγάλη αδυναμία μου και είναι το πεδίο στο οποίο καταφεύγω αρκετά συχνά, τόσο τις δύσκολες, όσο και τις ευχάριστες μέρες.
    Η εν λόγω ταινία στην οποία αναφέρεστε είναι δε εξαιρετική κι αξιόπιστη πηγή προβληματισμού για τα τεκταινόμενα. Πραγματικά ένα διαμαντάκι τόσο σκηνοθετικά, όσο και σεναριακά όμως.
    Επί του προκειμένου τώρα, θα συμφωνήσω μαζί σας ότι όντως υπάρχει χάσμα μεταξυ των διαφόρων εθνών στην οικονομική και κατ' επέκτασιν πολιτική αντίληψη της πραγματικότητας. Και αναμφίβολα αυτό εδράζεται στην παιδεία του καθενός. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα, δυστυχώς, ενισχύει τον οικονομικό και πολιτικό αναλφαβητισμό μας. Χρειάζεται επειγόντως αναμόρφωση του και ευθυγράμμισή του με τα ευρωπαϊκά κι όχι μόνον δεδομένα, καθώς πρέπει στο τέλος της ημέρας να συμβάλλει στη διαμόρφωση όχι μόνο προσωπικοτήτων ή εκπαιδευμένων εργαζόμενων, αλλά και υπεύθυνων πολιτών με αυξημένη την αίσθηση συλλογικής ευθύνης που τόσο απουσιάζει σ' αυτή τη χώρα. Τέλος, αν κοιτάξουμε γύρω μας, οι πιο δυναμικές οικονομίες και οι πιο εύρωστες κοινωνίες, είναι αυτές που έχουν επενδύσει πολλά, κι όχι μόνον οικονομικά μιλώντας, στην Παιδεία. Πρέπει επειγόντως να ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση επί των απαραίτητων τομών σ'αυτό τον τομέα, με χρονικό πλαίσιο/deadline, αποσαφήνιση της θεματολογίας και το κυριότερο: χωρίς μανιχαϊσμούς.
    Μας το συστήνουν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί κι όχι τυχαίως.
    Όντως υπάρχει απόσταση να διανυθεί, αρκεί να θέλουμε να την διανύσουμε. Γιατί εγώ αυτό που βλέπω ως πρόβλημα είναι ότι μάλλον δεν αναγνωρίζουμε στην πλειοψηφία μας, καν ότι υπάρχει απόσταση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή